تهران، خیابان ولیعصر، پایینتر از سه راه جمهوری، کوچه سخنور، ساختمان شماره 117، طبقه 5
021-66709528
تهران، خیابان ولیعصر، پایینتر از سه راه جمهوری، کوچه سخنور، ساختمان شماره 117، طبقه 5
021-66709528
دستگاه ای سی جی (ECG) یا دستگاه نوار قلب، یکی از مهمترین ابزارهای پزشکی است. متخصصان میتوانند با استفاده از دستگاه ای سی جی یا نوار قلب، اطلاعات جامع و مفیدی در مورد وضعیت قلب بیماران به دست آورند. این دستگاهها فعالیت الکتریکی قلب را ثبت میکنند. در واقع، پزشکان و تکنسینهای تشخیص بیماریهای قلبی، به اطلاعات دقیق در مورد ضربان و ساختار قلب نیاز دارند. یکی از دقیقترین ابزارها برای ارزیابی عملکرد و ضربان قلب، دستگاه ای سی جی است.
قلب، رگهای خونی و خون سیستم قلبی و عروقی را تشکیل میدهد. قلب انسانها در قفسه سینه کمی مایل به سمت چپ قرار گرفته است و به عنوان مهمترین اندام سیستم قلبی و عروقی است. ضربان قلب، خون را به اندامهای بدن پمپاژ میکند. نقش اصلی قلب، پمپاژ خون غنی از اکسیژن و مواد مغذی به بافتها و سایر قسمتهای بدن از طریق شریانها است.
تعداد دفعات ضربان قلب در یک روز 100.000 بار است و میزان 2.000 گالن خون را به اندامها هدایت میکند. این عضو به صورت یک مشت بسته است. قلب از چهار حفره، رگهای خونی و سه لایه بافت تشکیل شده است. قلب هر انسان کارهای زیادی برای بدن انجام میدهد. این عضو یکی از سخت کوشترین اعضای بدن انسانهاست که همه ما برای ادامه حیات و بقاء به عملکرد صحیح آن نیازمندیم. دو حفره فوقانی که نقش آنها دریافت خون است، دهلیز نام دارند و دو حفره پایین که تخلیه خون را انجام میدهند، بطن نام دارند. بافتهای قلب نیز شامل پریکارد، میوکارد و آندوکارد است. عوامل مختلفی در بروز بیماریهای قلبی و عدم عملکرد صحیح قلب دخیل است که شامل:
طبق آمار موجود و عواملی که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی را در افراد افزایش میدهد، بسیاری از مرگ و میرها در جهان به علت عارضههای قلبی است. در سالهای گذشته این بیماری در رده سنی بزرگسالان و میانسالان قابل مشاهده بود. متاسفانه امروزه با سبک زندگی غلط، این بیماری افراد نوجوان را نیز درگیر میکند. راههای پیشگیری از ابتلا به بیماری قلبی بسیار آسان است و میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
در حال حاضر، سالانه افراد زیادی با نشانههای درد، ناراحتی در ناحیه قلب، تنگی نفس , تپش قلب به مراکز درمانی مراجعه میکنند. این علائم نشان دهنده انواع بیماریهای قلبی و در خطر بودن جان انسان است.
پزشکان در این شرایط با چک کردن نبض، اندازه گیری فشار خون، دستگاه ام ار ای، دستگاه سی تی قلب و الکتروکاردیوگرام وضعیت قلب فرد را بررسی میکنند. در میان روشهای فوق، الکتروکاردیوگرام روشی بی خطر برای تشخیص عارضههای قلبی است. همچنین جزء سادهترین اقدامات پزشکی است که میتوان به آن اطمینان کرد. برای انجام این روش به ابزار و دستگاههای خاصی نیاز است که به آنها دستگاه ای سی جی یا نوار قلب میگویند.
ویلم آینتهوون دانشمند زیست شناس هلندی، نخستین فردی بود که در جهان موفق شد دستگاهی را اختراع کند تا از وضعیت قلب بیماران آگاهی پیدا کند. در سال 1893، با اجرای آن بر روی بیماران، فعالیت الکتریکی قلب آنها را ثبت کرد. با توجه به داده و اطلاعات مفیدی که از این روش بدست میآمد، پزشکان و متخصصان فراوانی از آن استقبال کردند. در حال حاضر دستگاه ای سی جی یا نوار قلب، جزء اولین اقدامات پزشکی برای آنالیز عارضههای قلبی است.
انجام این تست به این گونه است که الکترود و لیدهایی بر روی بدن بیمار قرار میگیرد و دستگاه اس سی جی یا نوار قلب، فعالیت الکتریکی قلب را بر روی کاغذی نشان میدهد. واژه الکتروکاردیوگرام به معنای نمودار است. در این تست نموداری با منحنیهایی به دست میآید که میتوان ساختار و عملکرد قلب را از طریق آنها ارزیابی کرد. پس از انجام مقدمات ابتدایی همچون تنظیم دستگاه و زدن ژل، الکترودها را بر روی دست، مچ و قفسه سینه بیمار قرار میدهند. با فشار کلید شروع، دستگاه و الکترودها، جریان الکتریکی قلب را ضبط میکنند.
به طورکلی دستگاه ای سی جی یا نوار قلب، امواج را بر روی کاغذ نشان میدهد؛ اما در مدلهای جدید و به روز، این امواج در مانیتور نیز قابل رویت است. مدت زمان ضبط تستهای ای سی جی، به شیوه انجام آنها بستگی دارد. این آزمایش را میتوان به صورت استراحت، استرس یا ورزش و سر پایی انجام داد. بنابراین، مدت زمان ثبت فعالیت الکتریکی قلب میان این سه روش متغیر است. معمولاً انجام تست نوار قلب چند دقیقه یا چند روز طول میکشد.
گاهی اوقات با ورزش یا تحرک فراوان، ضربان و تپش قلب شما افزایش پیدا میکند. در این صورت، با مراجعه به متخصصان قلب و عروق برای شما تست استرس تجویز میکنند. این تست را در حالی که بر روی دوچرخه ورزشی یا تردمیل هستید، انجام میدهند.
مدت زمان این روش، 5 تا 10 دقیقه است. زمانی انجام این تست امکان پذیر است که در حالت و وضعیت راحتی قرار گرفتهاید.
ضربان و ریتم قلب شما را در حین انجام کارهای روزمره ثبت میکند. مدت زمان این تست طولانی است و امکان دارد تا چند روز یا نهایتاً یک هفته طول بکشد.
دستگاه ای سی جی یا نوار قلب شامل 4 لید اندام و 6 لید مخصوص برای سینه است که در مجموعه 10 لید دارد. برای دستیابی به اطلاعات دقیق، لیدها باید در قسمتهای مورد نظر قرار بگیرند. به همین منظور، آنها دارای مشخصات خاصی از جمله رنگهای گوناگون و کد هستند.
سایر لیدهای اندامی با حرف V قابل تشخیص هستند.
V1: میان دندهای چهارم در لبه راست استرنوم
V2: همانند نوع فوق در فضای بین دندهای چهارم اما در لبه چپ استرنوم
V3: باید در بین V4 و V2 قرار بگیرد.
V4: در فضای بین دندهای پنجم در خط مید کلاویکولار
V5: در خط مید اگزیلاری قدامی هم تراز با V4
V6: سطح یکسان با V4 در مید اگزیلاری
دستگاههای ای سی جی یا نوار قلب برای بررسی ناهنجاری های قلبی، تغییر عملکرد قلب به صورت تک کانال، دو و سه، شش یا دوازده کانال هستند. مزایای دستگاه نوار قلب چند کانال نسبت به تک کانال، صحت و دقت بالای نوار قلب و تفسیر آسان آن است. نوع تک کانال آن نمیتواند به صورت هم زمان فعالیت الکتریکی دو یا چند لید را نشان بدهند.
زمانی انجام تست نوار قلب حیاتی است که بیمار دارای علائمی همچون درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرگیجه یا غش، ضربان قلب سریع یا نامنظم (تپش قلب) است. معمولاً ای سی جی برای نظارت بر سلامت افرادی که مبتلا به بیماری قلبی هستند، تعیین اثر داروها، کنترل فشار خون، آمبولی ریه، سکتههای قلبی و التهاب پرده قلب به کار میرود.
نوار و اکوی قلب هر دو آزمایش یا تستی برای تشخیص بیماریهای قلبی هستند. در هر کدام از این روشها، میتوان به اطلاعات مفیدی دست یافت که از طریق آن به بیماریهایی همچون نارسایی قلب و میترال، تپش قلب و حمله قلبی پی برد. معمولاً ابتدا برای اطلاع یافتن از بیماری قلبی-عروقی از دستگاه ای سی جی استفاده میکنند. در برخی از مواقع، پزشک تست اکوکاردیوگرافی را به کار میبرد تا نمای کاملی از قلب را مشاهده کند. اکوی قلب یا اکوکاردیوگرافی با امواج فرکانس بالا، تصاویر متحرکی را از قلب ایجاد میکند. بر خلاف روش اکوکاردیوگرافی، نوار قلب به صورت نموداری بر روی کاغذ است.
امروزه، بیشتر دستگاهها و تجهیزات پزشکی به صورت اتوماسیون یا دیجیتالی هستند. معمولاً تجهیزات پزشکی اطلاعات آزمایش را بر روی یک مانیتور نشان میدهند یا با انتقال به کامپیوترها، امکان تحلیل و تفسیر آنها وجود دارد. دستگاه نوار قلب، در طول سالیان شاهد پیشرفتها و تغییراتی بوده است. بنابراین، در بعضی از این دستگاهها قابلیت های خاصی وجود دارد. به طور مثال، برخی از آنها میتوانند نمودار الکتروکاردیوگرام را بر روی صفحه مانیتور نمایش دهند. اما در اغلب بیمارستانها و مراکز درمانی برای تجزیه، تحلیل و تشخیص عارضههای قلب و عروق، از دستگاههایی استفاده میکنند که فعالیت قلب را بر روی کاغذ ثبت میکنند.
در یک برگه الکتروکاردیوگراف، مربعهای کوچک و بزرگی وجود دارد. به طور معمول، مربعهای کوچکتر درون یک مربع بزرگ قرار گرفتهاند. این برگه دارای یک محور افقی و عمودی است. محور افقی نشان دهنده زمان است و در محور عمودی آن، میتوانیم شدت جریان الکتریکی را مشاهده کنیم.
1 مربع کوچک (1 میلی متر): 0.04 ثانیه (40 میلی ثانیه)
5 مربع کوچک (5 میلی متر) = 1 مربع بزرگ: 0.2 ثانیه (200 میلی ثانیه)
5 مربع بزرگ: 1 ثانیه
نوار قلب شامل سه موج QRS، P، T در 0.8 ثانیه است که بر روی کاغذ شکل میگیرد. در ثبت نوار قلب فقط یاختههای ماهیچهای موثر هستند که قدرت تولید یا هدایت فعالیت الکتریکی پیام را دارند.
پزشکان باید هنگام خرید دستگاه نوار قلب آنها را از لحاظ نوع برند، قیمت، مشخصات و ویژگیها مقایسه کنند. یکی از مهمترین فاکتورها برای آنان، قیمت دستگاه ای سی جی است. آیا همه دستگاههای نوار قلب در بازار قیمت مشخص و یکسانی دارند؟ خیر، قیمت آنها به علت نوسانات شدید بازار، هیچ گاه مشخص یا ثابت نیست. همچنین، تحت تاثیر فاکتورهایی، قیمت دستگاه نوار قلب متغیر است. فاکتورهای موثر در قیمت نهایی دستگاه ای سی جی عبارت است از:
دستگاههای الکتروکاردیوگراف با برندهای خارجی و داخلی در بازار عرضه میشوند. معروفترین برندهای خارجی این دستگاه شامل:
سازنده این برندها کشور های چین، آلمان، آمریکا، ژاپن و کره جنوبی است.
علاوه بر برندهای گوناگون، آنها به صورت تک کانال، دو کانال، سه و شش یا دوازده کانال هستند. مسلماً میان آنها تفاوت قیمت وجود دارد.
منبع تغذیه آنها بسته به نوع برند و سازنده متفاوت است. در تعیین قیمت دستگاه ای سی جی، اینکه دستگاه از طریق باتری یا اتصال به پریز برق کار میکند، مهم است.
در نهایت، در تعیین قیمت دستگاه نوار قلب، قابلیتهای آن حائز اهمیت است که شامل: قابلیت اتصال به کامپیوتر، مانیتورهای رنگی، توانایی ذخیره تستهای ECG در حافظه، انتقال تستهای ECG از حافظه به پورت USB است.
