تهران، خیابان ولیعصر، پایینتر از سه راه جمهوری، کوچه سخنور، ساختمان شماره 117، طبقه 5
021-66709528
فریزر یا یخچال آزمایشگاهی وسیلهای جهت نگهداری نمونهها، واکسنها، مواد دارویی و بیولوژیکی است. یخچال فریزر آزمایشگاهی به گونهای طراحی شده که ایمنی و کیفیت اقلام ذخیره شده را تضمین کند. با استفاده از یخچال و فریزرها میتوان نمونههای بیولوژیکی را برای استفاده طولانی مدت بدون آسیب رسیدن به یکپارچگی ساختاری و متابولیکی آنها نگهداری کرد. فرآیند حفظ سلولها و بافتهای بیولوژیکی در دماهای بسیار پایین و در عین حال دست نخورده نگه داشتن آنها از نظر ساختاری، «انجماد» نام دارد. انجماد یا لیوفیلیز کردن از سلولها و بافتهای بیولوژیکی در حالت زنده (viable) با متابولیسم سلولی متوقف، در دمای بسیار پایین محافظت میکند. این تکنیک در تحقیقات بیوشیمی و بیوتکنولوژی، پزشکی بالینی، جانورشناسی و گیاه شناسی بسیار مهم است.
اساس کار یخچال و فریزرهای آزمایشگاهی مبتنی بر سیکل تبرید است که به عنوان چرخه تبرید فشرده سازی بخار نیز شناخته میشود. چرخه تبرید با فشرده سازی گاز مبرد آغاز میشود که باعث افزایش دما و فشار آن میشود. گرمای تولید شده در حین فشرده سازی از طریق کویلهای مبدل حرارتی که در قسمت بیرونی یخچال قرار دارند، پخش میشود.
با سرد شدن، مبرد مایع میشود. سپس این مبرد مایع از ناحیه پرفشار به ناحیه کم فشار از طریق شیر اطمینان حرکت میکند تا تحت انبساط و تبخیر قرار بگیرد. حین این فرآیند، مبرد گرما را از محیط اطراف جذب میکند و اثر خنککنندگی ایجاد میکند. در داخل یخچال، کویلها به مبرد در جذب گرما کمک میکنند و فضای داخلی را سرد میکنند. این فرآیند با ادامه گردش مبرد در سیستم تکرار میشود و یک چرخه خنک کننده پایدار شکل میگیرد. به طور اجمالی، یخچالهای آزمایشگاهی با استفاده از اصول چرخه تبرید و انتقال حرارت در حین انجماد، محدوده دمایی خاصی را تولید میکنند.
آزمایشگاهها، بیمارستانها، بانکهای خون، صنایع تولیدی، آزمایشگاههای مواد و مراکز تشخیصی برای حفظ و نگهداری نمونههای ذخیرهی خود به فریزرهای آزمایشگاهی متکی هستند.
محدوده دمایی یخچال و فریزر آزمایشگاهی بر اساس هدف استفاده تفاوت دارد. به طور معمول، یخچالهای آزمایشگاهی نمونهها را در محدوده 5- تا 15- درجه سانتیگراد نگهداری میکنند؛ در حالی که فریزرهای آزمایشگاهی دما را بین 15- تا 25- درجه سانتیگراد حفظ میکنند. بنابراین، تمایز بین یخچال و فریزر در درجه اول بر اساس محدوده دمایی است.
علاوه بر نگهداری و انبار، برخی از یخچال فریزرهای آزمایشگاهی میتوانند به عنوان انکوباتور نیز عمل کنند. همچنین این واحدهای تبرید تخصصی، در کشت و رشد میکروارگانیسمها در شرایط کنترل شده بکار میروند. به طور خلاصه، فریزر آزمایشگاهی نقش مهمی در حفاظت از نمونههای علمی و بیولوژیک ایفا میکند. طراحی بهداشتی، کنترل دقیق دما و عملکرد قابل اعتماد آنها، صحت این نمونهها را تضمین میکند. به همین خاطر برای دانشمندان، محققان و متخصصان بهداشت شرایط را فراهم میکند تا کار خود را به طور مؤثر و ایمن انجام دهند.
هنگام انتخاب یخچال و فریزر آزمایشگاهی، چندین ویژگی ضروری را باید در نظر گرفت. این ویژگیها عملکرد مطلوب، بهرهوری انرژی، پایداری دما و سهولت استفاده را تضمین میکنند. برخی از این ویژگیها عبارتند از:
به دنبال یک سیستم تبرید باشید که حداکثر راندمان را داشته باشد. این تضمین میکند که دستگاه میتواند به سرعت به دمای مورد نظر برسد و آن را حفظ کند.
یخچال یا فریزر را انتخاب کنید که مصرف انرژی پایینی داشته باشد؛ زیرا این امر میتواند در طول زمان منجر به صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی شود. مدلهای با مصرف انرژی پایینتر نه تنها هزینههای عملیاتی را کاهش میدهند، بلکه به پایداری محیط زیست نیز کمک میکنند.
یخچال یا فریزر آزمایشگاهی باید دارای سیستم گردش هوای اجباری باشد. این ویژگی باعث یکنواختی دما در سرتاسر دستگاه میشود. در نتیجه، علاوه بر ایجاد دمای ثابت، به بازیابی سریع دما پس از باز شدن درب نیز کمک میکند و نوسانات دما را به حداقل میرساند.
وجود سیستم یخ زدایی خودکار و هوشمند ضروری است. این ویژگی تضمین میکند که دستگاه تنها در مواقع ضروری، بر اساس معیارهای دما و زمان خاص، یخ زدایی کند. بنابراین فقط در صورت نیاز، به حفظ یکپارچگی نمونههای ذخیره شده و در عین حال به حداقل رساندن مصرف انرژی کمک میکند.
به دنبال یخچال یا فریزر با روشهای کنترل کاربر پسند و بصری باشید. یعنی شامل یک صفحه کنترل دیجیتال با نمایشگرهای دمایی واضح و تنظیمات آسان برای استفاده باشد. کنترلهای بصری کار را سادهتر میکنند و امکان تنظیم دقیق دما را فراهم میکنند.
از الزامات یک یخچال یا فریزر آزمایشگاهی، داشتن یک درب عایق مجهز به واشر مغناطیسی است. چرا؟ چون عایق مانع نوسانات دما ناشی از عوامل خارجی خواهد شد. درب مغناطیسی محکم بودن درب را ضمانت میکند و ورود هوای گرم را کاهش میدهد.
دستگاهی با نور LED انتخاب کنید. لامپهای LED نه تنها در مصرف انرژی صرفه جویی میکنند، بلکه در مقایسه با نورهای فلورسنت سنتی، طول عمر بیشتری هم دارند.
یخچال و فریزر از بخشهای مختلفی ساخته میشوند که به طور مختصر به آن میپردازیم.
انواع مختلفی از یخچالهای آزمایشگاهی در بازار وجود دارد که در اینجا به برخی از انواع رایج آنها اشاره میکنیم:
این یخچالها به طور خاص برای نگهداری مایعات قابل اشتعال و مواد شیمیایی خطرناک طراحی شدهاند. بدین منظور در ساختار آنها هیچ وسیله الکتریکی یا منبع احتمالی جرقه قرار نمیگیرد. این امر خطر آتشسوزی یا انفجار را در محیطهایی که ممکن است یک جو قابل احتراق پدید آید، مانند اتاقهای توزیع حلال، از بین میبرد.
اینها یخچالهای چند منظوره هستند که برای نگهداری طیف وسیعی از نمونهها و مواد آزمایشگاهی استفاده میشوند. آنها را جهت حفظ دمای پایدار طراحی میکنند و اغلب دارای نمایشگرهای دیجیتال دما برای نظارت دقیق هستند. یخچالهای آزمایشگاهی معمولاً دارای قطعات قفل شونده و فضای داخلی هستند که به راحتی تمیز میشود و میتوانید از امنیت نمونه اطمینان حاصل کنید.
یخچال بانک خون واحدهای تخصصی هستند که برای نگهداری خون و فرآوردههای خونی بکار میروند. این نوع یخچالها به کنترلهای دقیق دمایی برای حفظ دمای ثابت و بهینه مجهز هستند. اکثر خریداران این محصول بیمارستانها، مراکز تحقیقاتی و بانکهای خون هستند.
یخچالهای کروماتوگرافی معمولاً در آزمایشها و روشهای علمی استفاده میشوند که در آن حفظ شرایط دمایی خاص برای دقت و اطمینان نتایج بسیار مهم است. تنظیمات کروماتوگرافی، که شامل جداسازی و تجزیه و تحلیل اجزا هستند، میتوانند در اتاقک با دمای تحت کنترل یخچالها قرار گیرند. اینها تنها چند نمونه از انواع یخچالهای آزمایشگاهی موجود در ایران است. از دیگر یخچالهای تخصصی میتوان به یخچالهای داروخانهای برای نگهداری داروها و یخچالهای واکسن برای حفظ واکسنها اشاره کرد. انتخاب مناسب یخچال آزمایشگاهی به شرایط ویژه ذخیره سازی، نیازهای کنترل دما و ملاحظات ایمنی آزمایشگاه یا تاسیسات بستگی دارد.
فریزرهای آزمایشگاهی برای حفظ و نگهداری نمونهها، معرفها و سایر مواد حساس به دما در محیطهای آزمایشگاهی و بهداشتی ضروری هستند. در اینجا چند نوع متداول فریزر آزمایشگاهی را شرح میدهیم:
این نوع از فریزرها برای رسیدن به دمای بسیار پایین تولید میشوند و برای نگهداری اقلامی که به دمای بسیار پایین نیاز دارند ایدهآل هستند. این فریزرها میتوانند دمای زیر 40- درجه سانتیگراد را حفظ کنند. برخی از مدلها حتی به دمای 86- درجه سانتیگراد نیز میرسند. بدین منظور مجهز به عایق پیشرفته و دو مدار اواپراتور مستقل هستند تا یکنواختی فوق العاده را در سراسر اتاق ذخیره سازی فراهم کنند.
فریزر صندوقی یک انتخاب محبوب برای آزمایشگاههایی است که به ذخیره اقلام بزرگ یا مقادیر انبوه نمونه نیاز دارند. آنها دارای طراحی افقی با درب بازشو از بالا هستند. فریزرهای صندوقی فضای ذخیره سازی کارآمدی را ارائه میدهند. اغلب مجهز به سیستمهای هشدار هستند تا کاربران را از هرگونه تغییر دما یا سایر مشکلات آگاه کنند. این نوع از فریزرها برای نگهداری طولانی مدت مناسب هستند و میتوانند دمای ثابتی را حتی در زمان قطع برق نیز حفظ کنند.
فریزرهای زیر پیشخوان را به گونهای میسازند که به راحتی در زیر پیشخوانها یا نیمکتهای آزمایشگاهی قرار گیرند. از آنها در مدلهای همه منظوره و ضد انفجار برای ذخیره سازی مواد بالقوه خطرناک استفاده میشود. فریزرهای زیر پیشخوان معمولا تهویه هوای اجباری دارند که نیاز به فضای خالی اضافی در اطراف دستگاه را از بین میبرد. آنها همچنین ممکن است تنظیماتی را برای کنترل یخ زدایی، جلوگیری از برفک شدن غیرمنتظره و کم آبی نمونه ارائه دهند.
همانطور که از اسمشان پیداست دارای طراحی عمودی هستند و مجهز به واحدهای قفسهبندی در داخل محفظه نگهداری هستند. این ویژگی امکان سازماندهی کارآمد نمونهها را فراهم میکند و ظرفیت ذخیره سازی را نیز به حداکثر میرساند. فریزرهای عمودی یکنواختی دمایی خوبی را فراهم میکنند و تمام نمونههای آزمایشگاهی را در شرایط پایداری قرار میدهند. آنها اغلب دارای قفسههای قابل تنظیم، هشدارهای دما و نمایشگرهای دیجیتال دما برای راحتی کاربر هستند. هر نوع فریزر آزمایشگاهی مزایای خاص خود را دارد و برای شرایط نگهداری خاصی مناسب است. هنگام انتخاب باید عواملی مانند فضای آزمایشگاه، ظرفیت ذخیره سازی مورد نیاز، محدوده دمایی و اولویتهای سازمان نمونه را در نظر بگیرید.
اطلاع از روشهای صحیح کار با یخچال و فریزر آزمایشگاهی برای اطمینان از ایمنی مواد ذخیره شده و حفظ عملکرد مناسب تجهیزات بسیار مهم است. در اینجا چند دستورالعمل مهم وجود دارد که باید دنبال کنید:
رعایت این رویهها موجب ارتقای ایمنی، حفظ کیفیت نمونه و افزایش کارایی کلی یخچالها و فریزرهای آزمایشگاهی میشود. پیروی از دستورالعملهای ارائه شده توسط سازنده و رعایت مقررات ایمنی مربوطه و پروتکلهای خاص آزمایشگاه ضروری است.
دستورالعملهای استفاده از یخچالهای آزمایشگاهی برای اطمینان از نگهداری و سازماندهی مناسب نمونهها، حفظ یکپارچگی آنها و ارتقای کارایی کلی آزمایشگاه مهم هستند. در اینجا چند دستورالعمل کلیدی وجود دارد که باید پیروی کنید:
یخچال و فریزرهای آزمایشگاهی کاربردهای گسترده ای در زمینههای مختلف علمی و پزشکی پیدا می کنند. در اینجا برخی از کاربردهای کلیدی آنها را ذکر میکنیم:
یخچال فریزرهای آزمایشگاهی مزایای متعددی را ارائه میدهند که در اینجا به چند مزیت کلیدی میپردازیم: