تهران، خیابان ولیعصر، پایین‌تر از سه راه جمهوری، کوچه سخنور، ساختمان شماره 117، طبقه 5

021-66709528

دستگاه همودیالیز

اهمیت دستگاه همودیالیز

آشنایی با دستگاه همودیالیز و کاربردهای آن

در صورت نارسایی کلیه و کاهش عملکرد آن تا حدود ۸۵ درصد، استفاده از دستگاه همودیالیز یا کلیه مصنوعی ضروری است. این دستگاه با حذف اوره، مواد سمی و آب اضافی از بدن، نقش حیاتی کلیه‌ها را تا حدی ایفا می‌کند. همودیالیز از پیشرفته‌ترین روش‌های پاکسازی خون در بیماران کلیوی است و مانع بروز عوارض خطرناک ناشی از تجمع سموم در بدن می‌شود. اگر کلیه‌ها توان تصفیه خون را نداشته باشند، تنها راه‌حل حفظ سلامت بیمار، استفاده مداوم از دستگاه دیالیز خواهد بود.

کلیه؛ دستگاه تصفیه خون در بدن

کلیه‌های سالم با تصفیه خون و دفع مایعات اضافی به شکل ادرار، نقش مهمی در حفظ تعادل بدن دارند. آن‌ها همچنین مواد ضروری برای سلامت بدن را تولید می‌کنند. اما زمانی که عملکرد کلیه‌ها مختل شود، دیالیز به‌عنوان جایگزین بخشی از وظایف حیاتی آن‌ها وارد عمل می‌شود. دو نوع اصلی دیالیز وجود دارد: همودیالیز و دیالیز صفاقی. هر دو روش با هدف پاکسازی خون از سموم و مایعات اضافی طراحی شده‌اند و در بیماران کلیوی نقش حیاتی ایفا می‌کنند.

اجزای دستگاه همودیالیز و عملکرد آن‌ها

دستگاه همودیالیز از اجزایی چون دو لوله اصلی، مانیتور فشار، پمپ خون و محلول دیالیز تشکیل شده است. این لوله‌ها خون را از بدن خارج کرده، به دستگاه منتقل می‌کنند تا از فیلتر مخصوص عبور داده شود. سپس خون تصفیه‌شده دوباره به بدن بازمی‌گردد. پمپ و مانیتور فشار، جریان خون را کنترل می‌کنند تا ایمنی و کارایی فرآیند حفظ شود. در این فرایند، محلول دیالیز نقش مهمی در جذب مواد زائد و پاک‌سازی خون ایفا می‌کند. این سیستم جایگزینی حیاتی برای عملکرد کلیه‌ها در بیماران کلیوی است.

اجزای دستگاه همودیالیز

 نحوه کارکرد دستگاه همودیالیز

از کار افتادگی کلیه می‌تواند با علائمی مانند تهوع، استفراغ، خستگی و تورم اندام‌ها همراه باشد؛ اما گاهی فرد بدون هیچ نشانه‌ای دچار تجمع مواد سمی در بدن می‌شود. در چنین شرایطی، پزشک ممکن است همودیالیز را تجویز کند. همودیالیز روشی درمانی برای تصفیه خون از طریق دستگاهی مخصوص است. برای این کار، ابتدا یک عمل جراحی کوچک روی بازوی بیمار انجام می‌شود تا مسیر دسترسی به رگ‌ها فراهم شود. سپس خون از طریق لوله‌های باریک به دستگاه منتقل شده و توسط فیلترهایی به نام دیالایزر پاک‌سازی می‌شود.

دستگاه همودیالیز شامل دو بخش مجزاست؛ یکی برای جریان خون و دیگری برای محلول تصفیه‌کننده. این دو بخش توسط یک غشای نازک نیمه‌تراوا به نام ممبران از هم جدا می‌شوند. غشاء طوری طراحی شده که تنها مواد سمی و مولکول‌های ریز مانند اوره، کراتینین، یون‌ها و مایعات زاید بتوانند از آن عبور کنند. در عین حال، مولکول‌های درشت‌تر مانند سلول‌های خونی و پروتئین‌ها در خون باقی می‌مانند. این فرآیند به پاکسازی خون از مواد زائد کمک کرده و عملکرد حیاتی کلیه را شبیه‌سازی می‌کند.

مانیتورینگ آزمایشگاهی دستگاه همودیالیز

خون بیماران دیالیزی باید به‌صورت منظم کنترل شود تا از اثربخشی درمان اطمینان حاصل گردد. مانیتورینگ دستگاه همودیالیز اطلاعات دقیقی از وضعیت خون و عملکرد تصفیه را ارائه می‌دهد. پزشک متخصص کلیه (نفرولوژیست) با بررسی این داده‌ها می‌تواند رژیم غذایی، داروها و روند درمان را به‌درستی تنظیم کند. رعایت دقیق نسخه دارویی اهمیت بالایی دارد و در صورت نیاز به تغییر یا بررسی داروها، مراجعه به مرکز دیالیز ضروری است. این نظارت منظم نقش کلیدی در حفظ سلامت بیماران تحت درمان دیالیز دارد. همچنین جهت آشنایی با دستگاه مانیتورینگ علائم حیاتی روی همین لینک کلیک کنید.

نحوه عملکرد همودیالیز

دستگاه دیالیز خانگی

پس از انجام دیالیز، بیماران ممکن است دچار خستگی، سرگیجه یا درد شوند. به همین دلیل، دستگاه دیالیز خانگی طراحی شده تا بیماران بتوانند در محیطی آرام مانند منزل، درمان خود را انجام داده و سریع‌تر استراحت کنند. این دستگاه به‌ویژه برای افرادی با نارسایی حاد کلیه توصیه می‌شود و با حذف مواد زائدی مانند اوره و نیتروژن، به پاکسازی خون کمک می‌کند. قابلیت استفاده در مکان‌های مختلف، آزادی عمل بیشتر و افزایش راحتی بیماران از مزایای اصلی دیالیز خانگی است که موجب افزایش رضایت آنان از درمان می‌شود.

عملکرد کلیه های سالم

کلیه‌های سالم نقشی حیاتی در حذف مواد زائد ناشی از متابولیسم روزانه ایفا می‌کنند. آن‌ها با تنظیم میزان مایعات و الکترولیت‌ها، تعادل داخلی بدن را حفظ می‌کنند. علاوه بر این، کلیه‌ها هورمون‌هایی مهم تولید می‌کنند که در کنترل فشار خون، تولید گلبول‌های قرمز و حفظ سلامت استخوان‌ها نقش دارند. اختلال در عملکرد کلیه می‌تواند تمام این فرآیندهای حیاتی را تحت تأثیر قرار داده و سلامت عمومی بدن را به خطر بیندازد. حفظ عملکرد کلیه برای پایداری سیستم‌های حیاتی بدن ضروری است.

علائم نارسایی کلیه

نارسایی پیشرفته و غیرقابل برگشت کلیه به معنای ناتوانی کامل کلیه‌ها در انجام وظایف حیاتی خود است. این وضعیت با علائمی مانند خستگی شدید، بی‌اشتهایی، تهوع، تورم بدن، افزایش وزن، تنگی نفس، خارش، اختلالات خواب و در مراحل پیشرفته‌تر، تغییر در سطح هوشیاری همراه است. در چنین شرایطی، برای حفظ جان بیمار باید از درمان‌های جایگزین مانند همودیالیز استفاده کرد. اگرچه دیالیز از نارسایی کلیه جلوگیری نمی‌کند، اما می‌تواند بخشی از عملکردهای کلیه را جبران کرده و کیفیت زندگی بیمار را تا حد زیادی حفظ کند.

عملکرد کلیه سالم

علاوه بر درمان همودیالیز، پزشک متخصص داروهایی را برای جبران عملکرد از دست‌رفته کلیه تجویز می‌کند. این داروها شامل درمان کم‌خونی، حفظ تعادل سلامت استخوان‌ها و کاهش اسیدیته خون هستند. همچنین برای کنترل فشار خون و کاهش سطح فسفر در بدن، داروهای خوراکی مخصوصی به بیمار توصیه می‌شود. رعایت دقیق این درمان‌های ترکیبی، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض ناشی از نارسایی کلیه دارد. استفاده از دستگاه فشارسنج دیجیتال کمک شایانی به کنترل علائم حیاتی می‌کند.

چه زمانی باید درمان دیالیز را شروع کرد؟

زمانی که کلیه‌ها تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از عملکرد خود را حفظ کنند و قادر به حذف مواد زائد و مایعات اضافی نباشند، درمان دیالیز ضروری می‌شود. در این مرحله، ممکن است علائمی مانند تهوع، استفراغ، تورم و خستگی بروز کند؛ هرچند گاهی بیمار بدون علامت است اما سطح مواد سمی در خون بالا می‌رود. بهترین فرد برای تشخیص زمان شروع دیالیز، پزشک متخصص است که با بررسی کامل وضعیت بیمار، زمان مناسب درمان را تعیین می‌کند تا سلامت فرد حفظ شود. دسترسی به عروق برای همودیالیز از سه روش اصلی انجام می‌شود:

  1. فیستول: اتصال شریان و ورید در بازو که بهترین و ماندگارترین روش با کمترین عوارض مانند عفونت و لخته است.
  2. پیوند زدن: استفاده از لوله‌ای باریک برای اتصال ورید و شریان، دومین گزینه مناسب برای بیماران با عروق ضعیف.
  3. سوند: لوله نازکی که در ورید گردن قرار می‌گیرد و معمولاً به‌عنوان دسترسی موقت استفاده می‌شود.

فیستول بهترین انتخاب است اما در بیماران با عروق ضعیف، پیوند یا سوند جایگزین می‌شوند

آماده‌شدن برای درمان با دستگاه همودیالیز

قبل از شروع همودیالیز، معمولاً فیستول شریانی وریدی (AV) در بازوی بیمار ایجاد می‌شود. این اتصال بین شریان و ورید باعث بزرگ‌تر و قوی‌تر شدن رگ می‌شود تا انتقال خون به دستگاه دیالیز و بازگشت آن آسان‌تر شود. این عمل ۴ تا ۸ هفته قبل از آغاز همودیالیز انجام می‌گیرد تا بافت اطراف فیستول فرصت بهبود داشته باشد. اگر رگ‌های خونی باریک باشند، پزشک ممکن است روش جایگزین پیوند AV را توصیه کند که در آن با استفاده از لوله‌ای مصنوعی، شریان و ورید به هم متصل می‌شوند.

در مواقع اضطراری یا کوتاه‌مدت، ممکن است از رگ‌های گردن برای دسترسی به خون استفاده شود و لوله‌ای کوچک در گردن بیمار قرار گیرد. معمولاً بیماران به ۳ جلسه همودیالیز در هفته نیاز دارند که هر جلسه حدود ۴ ساعت طول می‌کشد و می‌توان آن را در بیمارستان یا منزل انجام داد. دو سوزن نازک در فیستول یا پیوند AV وارد شده و خون را به دستگاه دیالیز منتقل می‌کنند. دستگاه  همودیالیز با استفاده از غشاهای فیلتر و محلول دیالیز، مواد زائد خون را جدا کرده و مایع دیالیز مصرف شده را خارج می‌کند. سپس خون تصفیه‌شده از طریق سوزن دوم به بدن بازمی‌گردد.

کاربرد دستگاه همودیالیز

در طول جلسات دیالیز، بیمار روی مبل، صندلی یا تخت می‌نشیند یا دراز می‌کشد. همودیالیز معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است در حین درمان کمی تهوع، سرگیجه یا گرفتگی عضلات احساس شود که ناشی از تغییرات سریع مایعات خون است. پس از پایان جلسه، سوزن‌ها برداشته شده و محل ورود برای جلوگیری از خونریزی پوشانده می‌شود. اگر درمان در بیمارستان انجام شود، بیمار معمولاً پس از مدت کوتاهی می‌تواند به خانه بازگردد و استراحت کند.

رژیم غذایی بیماران دیالیزی

به‌طور کلی، به بیماران دیالیزی توصیه می‌شود مصرف پروتئین خود را افزایش دهند و در عین حال مصرف پتاسیم، فسفر، سدیم و مایعات را محدود کنند. بیماران مبتلا به دیابت باید رژیم غذایی سخت‌گیرانه‌تری رعایت کنند تا کنترل بهتری بر وضعیت‌شان داشته باشند. برای تنظیم دقیق برنامه غذایی متناسب با شرایط فردی، مشاوره با متخصص تغذیه بهترین راهکار است تا سلامت بیمار به بهترین شکل حفظ شود.

تنظیم مایعات و رژیم غذایی بیماران دیالیزی

پس از شروع همودیالیز، کنترل میزان مصرف مایعات اهمیت زیادی دارد، زیرا کلیه‌ها قادر به دفع کامل مایعات اضافی نیستند و درمان دیالیز نیز محدودیت‌هایی در حذف مایعات دارد. تعادل در مصرف مایعات برای بیماران دیالیزی چالشی مهم است که با کاهش مصرف نمک می‌توان تشنگی را کنترل کرد. متخصص تغذیه با شناسایی منابع پنهان نمک، به کاهش مصرف آن کمک می‌کند. همچنین بیماران دیابتی باید غذاهایی با پتاسیم و فسفر کمتر انتخاب کنند. برنامه غذایی متناسب با وزن، عملکرد کلیه و شرایط پزشکی توسط متخصص تغذیه تنظیم می‌شود تا سلامت بیمار حفظ شود.

مدت زمان درمان همودیالیز

اکثر جلسات همودیالیز در بیمارستان‌ها یا مراکز تخصصی دیالیز انجام می‌شود. مدت زمان هر جلسه به وزن بدن، میزان مواد زائد و وضعیت سلامت کلی بیمار بستگی دارد و معمولاً بین ۳ تا ۵ ساعت طول می‌کشد. این درمان معمولاً سه بار در هفته انجام می‌شود، اما پزشک معالج ممکن است بسته به شرایط بیمار، تعداد جلسات را افزایش داده و مدت زمان هر جلسه را کاهش دهد تا بهترین نتیجه حاصل شود.

عوارض همودیالیز

عوارض همودیالیز شامل فشار خون بالا یا پایین، تجمع بیش از حد مایعات، مشکلات قلبی و اختلالات در جریان خون است. همچنین، دسترسی به عروق خونی ممکن است با مشکلاتی مانند انسداد یا عفونت همراه باشد. این عوارض ممکن است در هر محیط درمانی رخ دهند و نیاز به مراقبت و پایش دقیق توسط تیم پزشکی دارند تا سلامت بیمار حفظ شود.

هنگام خرید دستگاه همودیالیز به چه نکاتی باید توجه کرد؟

انتخاب دستگاه همودیالیز مناسب نیازمند توجه به چند عامل مهم است. ابتدا باید نوع دستگاه را بشناسید؛ همودیالیز دستگاهی است که خون را از بدن خارج کرده، تصفیه می‌کند و سپس به بدن بازمی‌گرداند. پس از آن، ویژگی‌های فنی دستگاه اهمیت دارد؛ پمپ خون، سیستم تحویل محلول، مانیتور علائم حیاتی و آلارم‌ها از اجزای حیاتی دستگاه به شمار می‌روند که عملکرد دقیق و ایمن آن را تضمین می‌کنند.

خرید دستگاه همودیالیز

علاوه بر این، مسائل ایمنی دستگاه نقش بسیار مهمی دارند. دستگاه باید مجهز به آلارم‌های فشار شریانی و وریدی، کنترل دما و تشخیص هوای ناخواسته باشد تا در شرایط خطرناک هشدار دهد. نمایشگرهای پیشرفته اطلاعاتی مانند سرعت پمپ، فشار خون و دمای دیالیز را به‌طور دقیق نشان می‌دهند. همچنین وجود گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش، تضمین‌کننده پشتیبانی و نگهداری بهینه دستگاه است.

قیمت دستگاه همودیالیز

قیمت دستگاه همودیالیز تحت تأثیر عوامل متعددی تعیین می‌شود که باید هنگام خرید به آن‌ها توجه داشت. برند شرکت سازنده، نوع دستگاه و استانداردهای به‌کاررفته در ساخت از مهم‌ترین فاکتورها هستند. علاوه بر این، نوع لوله‌ها، سیستم‌های ضدعفونی‌کننده، فناوری شناسایی هوا در مدار خون و اندازه و نوع صفحه نمایش نیز بر قیمت نهایی تأثیرگذارند. هر کدام از این ویژگی‌ها می‌تواند کیفیت و کارایی دستگاه را تحت تأثیر قرار دهد.

برای دریافت قیمت‌های به‌روز انواع دستگاه‌های همودیالیز، دستگاه فتوتراپی نوزاد،تخت بیمارستانی، اتوکلاو، انکوباتور، آون و سایز لوازم پزشکی مرتبط، می‌توانید با شرکت سینا طب تماس بگیرید. شماره‌های تماس در صفحه «ارتباط با ما» سایت قرار دارند و کارشناسان آماده پاسخگویی و راهنمایی شما درباره انتخاب مناسب‌ترین تجهیزات هستند. دریافت اطلاعات دقیق و به‌روز، خرید مطمئن‌تری را برای شما تضمین می‌کند.

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 112 میانگین: 4.2]