تهران، خیابان ولیعصر، پایین‌تر از سه راه جمهوری، کوچه سخنور، ساختمان شماره 117، طبقه 5

021-66709528

لگن بهداشتی | طراحی ارگونومیک، قابل شستشو، مناسب سالمندان و بیماران

لگن بهداشتی چیست و چه کاربردی دارد؟

لگن بهداشتی چیست و چه کاربردی دارد؟

لگن بهداشتی یکی از تجهیزات پرکاربرد در مراقبت‌های درمانی و خانگی است که برای جمع‌آوری ادرار یا مدفوع بیمارانی استفاده می‌شود که به دلیل محدودیت حرکتی، بیماری، کهولت سن یا دوران نقاهت پس از عمل جراحی، قادر به استفاده از سرویس بهداشتی نیستند. این وسیله معمولاً از جنس پلاستیک مقاوم یا فلز تولید شده و به گونه‌ای طراحی می‌شود که بیمار در حالت خوابیده یا نشسته بتواند از آن استفاده کند. لگن بهداشتی با فراهم‌ کردن امکان تخلیه راحت‌تر، به حفظ بهداشت فردی و راحتی بیمار کمک می‌کند.

قیمت لگن بهداشتی با توجه به عواملی مانند جنس مواد اولیه، طراحی ارگونومیک، برند تولید کننده، قابلیت‌های خاص مثل درپوش، مقاومت در برابر مواد ضدعفونی ‌کننده و کیفیت تولید متفاوت است. لگن‌هایی که از پلاستیک پزشکی مرغوب یا فلز سبک تولید می‌شوند و طراحی راحت‌تری دارند، معمولاً قیمت بالاتری دارند. در حال حاضر ارزان‌ترین مدل لگن زیر بیمار با کاربرد ساده و بدون درپوش، حدود 1 دلار قیمت دارد. در مقابل گران‌ترین لگن بهداشتی با طراحی پیشرفته و کیفیت بالا، ممکن است تا حدود 20 دلار نیز به فروش برسد.

انواع لگن بهداشتی

لگن بهداشتی با توجه به نوع نیاز بیمار، وضعیت جسمانی و هدف استفاده، در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شود. این وسیله یکی از ابزارهای ضروری در مراقبت‌های پرستاری است که در محیط‌های بیمارستانی، مراکز نگهداری از سالمندان، مراقبت‌های خانگی و دوره‌های پس از جراحی کاربرد فراوان دارد. طراحی هر نوع لگن به‌ گونه‌ای است که متناسب با شرایط خاص بیمار، راحتی، ایمنی و بهداشت را فراهم کند. در ادامه به بررسی انواع رایج لگن بهداشتی و ویژگی‌های هر یک می‌پردازیم.

لگن بهداشتی زیر بیمار

لگن بهداشتی زیر بیمار یکی از پرکاربردترین انواع لگن‌ها در مراقبت‌های درمانی است و برای بیمارانی طراحی می‌شود که به دلیل ضعف جسمانی، کهولت سن، جراحی یا ناتوانی حرکتی، قادر به رفتن به سرویس بهداشتی نیستند. این لگن دارای طراحی ارگونومیک است و به‌ گونه‌ای تولید می‌شود که در وضعیت خوابیده به ‌راحتی و بدون ایجاد فشار زیاد، زیر بدن بیمار قرار گیرد. جنس آن معمولاً از پلاستیک مقاوم یا فلز سبک است که قابلیت شست‌وشو و ضدعفونی دارد و در مدل‌های ساده یا درپوش‌دار عرضه می‌شود.

لگن بهداشتی زیر بیمار

لگن هموروئید (سیتز بث)

لگن هموروئید که به آن سیتز بث نیز گفته می‌شود، برای نشستن و شست‌وشوی ناحیه نشیمن‌گاه پس از جراحی‌هایی مانند بواسیر، زایمان طبیعی یا مشکلات مقعدی استفاده می‌شود. این لگن معمولاً داخل توالت فرنگی یا بر روی سطح صاف قرار می‌گیرد و با آب گرم پر می‌شود تا تسکین، بهبود جریان خون و ضدعفونی ملایمی ایجاد کند. جنس آن معمولاً از پلاستیک مقاوم به حرارت است و طراحی آن به ‌گونه‌ای است که استفاده از آن برای بیماران پس از عمل راحت و بدون دردسر است.

لگن هموروئید (سیتز بث)

ویژگی و مشخصات لگن بهداشتی استاندارد

  • طراحی لگن بهداشتی کاملاً ارگونومیک است و مطابق با ساختار بدن بیمار طراحی می‌شود تا در وضعیت خوابیده یا نیمه ‌نشسته به ‌راحتی استفاده شود.
  • لگن از جنس پلی‌پروپیلن یا پلی‌اتیلن پزشکی تولید می‌شود که مقاومت بالایی در برابر مواد شوینده، ضدعفونی‌ کننده‌ها و حرارت دارد.
  • وزن آن معمولاً بین ۳۵۰ تا ۵۰۰ گرم است که حمل آن را برای پرستار یا مراقب بسیار آسان می‌سازد.
  • ساختار یکپارچه لگن از نشت مایعات جلوگیری می‌کند و مانع از انتشار بوی نامطبوع در محیط می‌شود.
  • سطح داخلی و خارجی لگن بهداشتی صاف و صیقلی است که امکان شست‌وشو با مواد شوینده و ضدعفونی کامل با بخار توسط دستگاه اتوکلاو را فراهم می‌کند.
  • بدنه لگن استحکام بالایی دارد و توان تحمل فشار تا حدود ۱۰۰ کیلوگرم وزن بدن را بدون تغییر شکل دارد.
  • لبه‌های لگن گرد، نرم و بدون زائده تیز هستند تا از آسیب به پوست و ایجاد زخم فشاری جلوگیری شود.
  • ابعاد لگن استاندارد حدود ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر طول دارد؛ به ‌طوری‌ که به‌ راحتی زیر بدن بیمار قرار می‌گیرد.
  • برخی مدل‌ها دارای درپوش فشرده هستند که به بهداشت بیشتر و کنترل بوی نامطبوع کمک می‌کند.
  • طراحی لگن بهداشتی به گونه‌ای است که هم برای استفاده در منزل و هم در محیط‌های درمانی مانند بیمارستان‌ها و خانه سالمندان مناسب است.

ویژگی و مشخصات لگن بهداشتی استاندارد

روش استفاده صحیح از لگن بهداشتی

استفاده صحیح از لگن بهداشتی نیازمند رعایت یک روند مشخص و اصولی است تا هم راحتی و آرامش بیمار حفظ شود و هم کارایی این وسیله به‌ درستی اعمال گردد. در اولین گام، لگن باید تمیز شود و در نزدیکی تخت بیمار قرار بگیرد تا دسترسی به آن آسان شود. سپس بیمار با کمک مراقب یا پرستار در موقعیتی مناسب قرار می‌گیرد تا آماده استفاده از لگن شود.

روش استفاده صحیح از لگن بهداشتی

پس از قرارگیری لگن بهداشتی، بیمار دوباره به پشت یا وضعیت راحت‌تری بازگردانده می‌شود تا به شکل طبیعی از آن استفاده کند. پس از پایان، لگن با دقت از زیر بیمار خارج می‌شود و بلافاصله برای شست‌وشو و ضدعفونی به محل مناسب منتقل می‌گردد. رعایت ترتیب و آرامش در این فرآیند، به افزایش احساس راحتی بیمار و جلوگیری از آلودگی محیط کمک می‌کند.

نکات مهم هنگام استفاده از لگن بهداشتی

استفاده ایمن و بهداشتی از لگن، در محیط‌های درمانی و خانگی، نیازمند رعایت برخی نکات کلیدی است تا سلامت بیمار و مراقب حفظ شود. پیش از هر چیز، لگن بهداشتی باید کاملاً تمیز و خشک بوده و از نظر ساختار ظاهری (نداشتن شکستگی یا ترک) بررسی شود. استفاده از دستکش یکبار مصرف در هنگام جابه‌جایی لگن برای جلوگیری از تماس مستقیم با ترشحات بدن ضروری است. قرار دادن زیرانداز بهداشتی زیر بیمار، می‌تواند از آلودگی تخت جلوگیری کند. در بیمارانی که با ویلچر جابجا می‌شوند، استفاده برنامه‌ریزی ‌شده از لگن به کاهش فشار و جلوگیری از آسیب پوستی کمک می‌کند.

نکات مهم هنگام استفاده از لگن بهداشتی

 هنگام قرار دادن یا برداشتن لگن بهداشتی، باید با آرامش کامل و هماهنگی با وضعیت بدنی بیمار عمل کرد تا از بروز زخم فشاری یا ناراحتی جلوگیری شود. پس از استفاده، لگن باید بلافاصله تخلیه و با مواد شوینده مناسب یا در صورت امکان با دستگاه اتوکلاو ضدعفونی شود. همچنین توصیه می‌شود پس از هر بار استفاده، دست‌ها کاملاً شسته یا با محلول ضدعفونی تمیز شوند. توجه به این نکات، به حفظ بهداشت محیط و ارتقای کیفیت مراقبت از بیمار کمک شایانی خواهد کرد.

کاربردهای لگن بهداشتی

لگن بهداشتی یکی از تجهیزات ضروری در مراقبت‌های پزشکی و خانگی است که برای تسهیل دفع ادرار و مدفوع در افرادی با محدودیت حرکتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله به‌ ویژه در مواقعی که فرد توانایی رفتن به سرویس بهداشتی را ندارد، نقش حیاتی ایفا می‌کند. کاربردهای لگن بهداشتی بسیار گسترده است و با توجه به شرایط بیمار و محیط مراقبت، می‌تواند در موقعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده در خانه برای مراقبت از سالمند

در مراقبت‌های خانگی، لگن بهداشتی وسیله‌ای ضروری برای سالمندانی است که به دلیل ناتوانی حرکتی یا ضعف جسمانی قادر به استفاده از سرویس بهداشتی نیستند. این لگن با فراهم کردن امکان دفع بدون نیاز به جابه‌جایی، به حفظ آسایش، کرامت و بهداشت فردی کمک می‌کند. استفاده از آن در خانه علاوه بر تسهیل مراقبت، مانع از وارد آمدن فشار فیزیکی به بیمار و مراقب می‌شود.

کاربردهای لگن بهداشتی

پرکاربرد در بیمارستان‌ها

در بخش‌های بستری بیمارستان، لگن بهداشتی نقش مهمی در مراقبت از بیمارانی دارد که به ‌دلیل جراحی، بیماری یا ناتوانی حرکتی قادر به استفاده از سرویس بهداشتی نیستند. این وسیله یکی از ابزارهای پایه در مراقبت‌های روزانه پرستاری است و کمک می‌کند تا بیمار بدون جابه‌جایی و با کمترین فشار، نیازهای دفعی خود را انجام دهد. معمولاً در کنار تجهیزاتی مانند پایه سرم، لگن بهداشتی نیز در کنار تخت بیماران بستری قابل استفاده است. استفاده صحیح از لگن، به حفظ بهداشت فردی، کاهش خطر عفونت و افزایش آسایش بیمار منجر می‌شود.

مورد استفاده در مراکز نگهداری از بیماران خاص

در آسایشگاه‌ها و مراکز نگهداری از بیماران خاص، افراد سالمند یا دارای ناتوانی‌های جسمی، لگن بهداشتی یکی از تجهیزات ضروری برای مراقبت روزمره است. این وسیله به کاهش فشار فیزیکی هنگام جابه‌جایی بیماران کمک می‌کند و نیاز به انتقال مکرر آنها به سرویس بهداشتی را برطرف می‌سازد. استفاده از لگن در چنین مراکزی، علاوه بر حفظ بهداشت محیط و پیشگیری از بروز زخم فشاری، به حفظ آسایش و کرامت بیماران نیز کمک شایانی می‌کند.

مراقبت‌های پس از عمل جراحی

در دوران نقاهت پس از عمل‌های جراحی، به ‌ویژه جراحی‌های مربوط به لگن، ستون فقرات یا اندام تحتانی، بیمار معمولاً با محدودیت حرکتی مواجه است. در این شرایط، استفاده از لگن بهداشتی ضروری است تا نیازهای دفعی بدون تحرک یا ایستادن برآورده شود. این اقدام نه ‌تنها از وارد شدن فشار یا آسیب به محل جراحی جلوگیری می‌کند، بلکه به روند بهبود، حفظ ایمنی بیمار و کاهش احتمال بروز عوارض پس از عمل کمک می‌نماید.

مزایای استفاده از لگن‌های بهداشتی

استفاده از لگن بهداشتی یکی از راهکارهای مؤثر برای حفظ کرامت و راحتی بیماران، به ‌ویژه در شرایطی است که فرد توانایی استفاده از سرویس بهداشتی را ندارد. این وسیله با فراهم کردن امکان دفع در حالت خوابیده یا نشسته، به بیماران کمک می‌کند تا بدون احساس شرم یا وابستگی بیش ‌از حد، نیازهای طبیعی خود را برطرف کنند. همچنین طراحی مناسب و ارگونومیک لگن، باعث کاهش درد و ناراحتی در افراد دارای محدودیت حرکتی یا دردهای مزمن می‌شود و آرامش روانی بیشتری ایجاد می‌کند.

مزایای استفاده از لگن‌های بهداشتی

برای مراقبین و پرستاران نیز استفاده از لگن بهداشتی مزایای قابل‌ توجهی دارد. این وسیله با کاهش نیاز به جابجایی مکرر بیمار، از وارد آمدن فشار فیزیکی به مراقب جلوگیری می‌کند و احتمال آسیب‌های عضلانی را کاهش می‌دهد. همچنین قرار دادن لگن در محل مناسب و استفاده از آن در کنار تجهیزاتی مثل زیرانداز و دستکش، از آلودگی محیط اطراف و انتقال بیماری‌ها جلوگیری می‌کند. این عوامل در کنار امکان استفاده خانگی، مراقبت از بیماران را ساده‌تر، ایمن‌تر و بهداشتی‌تر می‌سازد.

اصول بهداشتی شست‌وشو و ضدعفونی لگن بهداشتی

برای حفظ بهداشت و جلوگیری از انتقال آلودگی، شست‌وشو و ضدعفونی منظم لگن بهداشتی امری ضروری است. ابتدا باید لگن پس از هر بار استفاده با آب گرم و مواد شوینده استاندارد تمیز شود تا باقی‌مانده‌های دفعی کاملاً پاک گردد. سپس استفاده از محلول‌های ضدعفونی ‌کننده مجاز مانند هیپوکلریت سدیم یا محلول‌های پایه الکلی، به‌ ویژه در محیط‌های درمانی، برای نابودسازی میکروب‌ها و ویروس‌ها توصیه می‌شود. در صورت امکان برخی مدل‌های مقاوم‌تر را می‌توان با رعایت دستورالعمل کارخانه سازنده در دستگاه اتوکلاو و دستگاه لگن شوی قرار داد.

اصول بهداشتی شست‌وشو و ضدعفونی لگن بهداشتی

 پس از شست‌وشو باید لگن بهداشتی را کاملاً آب‌کشی کنید و با استفاده از دستمال یا در محیطی دارای تهویه مناسب خشک کرد؛ چرا که رطوبت، محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیسم‌ها فراهم می‌کند. در نهایت لگن باید در محل خشک، تمیز و دور از آلودگی نگهداری شود؛ ترجیحاً درون یک محفظه درب‌دار یا کابینت مشخص در بخش مراقبت. رعایت دقیق این مراحل به افزایش عمر مفید لگن، حفظ سلامت بیمار و کاهش بار عفونت در محیط درمانی یا خانگی کمک شایانی خواهد کرد.

پاسخ به سوالات متداول

بخش سؤالات متداول به شما کمک می‌کند تا پاسخ پرسش‌هایی را که ممکن است هنگام استفاده یا خرید لگن بهداشتی برایتان پیش بیاید، به‌ صورت دقیق، کاربردی و خلاصه دریافت کنید. چه قصد خرید این محصول را دارید، چه بخواهید از آن برای مراقبت در خانه یا مراکز درمانی استفاده کنید، دانستن نکات کلیدی و جزئیات فنی می‌تواند تجربه‌ای ایمن‌تر و مؤثرتر برای شما و بیمار فراهم کند. در ادامه به مهم‌ترین سؤالات مطرح‌ شده در این زمینه پاسخ می‌دهیم.

برای بیماران دارای زخم بستر کدام نوع لگن مناسب‌تر است؟

برای بیماران مبتلا به زخم بستر، استفاده از لگن‌هایی با طراحی ارگونومیک و لبه‌های نرم و گرد (لگن زیر بیمار) بسیار مناسب‌تر است؛ زیرا این نوع لگن‌ها کمترین میزان اصطکاک و فشار را بر پوست حساس و آسیب‌دیده وارد می‌کنند. مدل‌هایی که از پلاستیک‌های پزشکی با سطح صاف و بدون برجستگی تولید می‌شوند، خطر تحریک یا گسترش زخم را به حداقل می‌رسانند. همچنین توصیه می‌شود از لگن‌هایی با عمق مناسب و قابلیت قرارگیری آسان زیر بدن در حالت خوابیده استفاده شود تا جابجایی بیمار به حداقل برسد و روند مراقبت با ایمنی بیشتر انجام شود.

آیا لگن‌های بهداشتی بوی نامطبوع را نگه می‌دارد؟

در صورتی که لگن بهداشتی را به ‌درستی شسته و ضدعفونی کنید، بوی نامطبوع در آن باقی نمی‌ماند. بسیاری از لگن‌های با کیفیت از مواد پلاستیکی پزشکی مقاوم در برابر بو و نفوذ مایعات تولید می‌شوند که سطح صاف و نفوذ ناپذیر دارند. همچنین مانع جذب بوی ترشحات می‌شوند. استفاده از درپوش، شست‌وشوی فوری پس از استفاده و بهره‌گیری از محلول‌های ضدعفونی ‌کننده مؤثر، از جمله روش‌هایی هستند که به حذف بوی ناخوشایند کمک می‌کنند. همچنین بهداشت محیط مراقبت از بیمار را حفظ می‌نمایند.

راهنمای خرید لگن بهداشتی

هنگام خرید لگن بهداشتی، توجه به چند نکته کلیدی می‌تواند به انتخاب محصولی با کیفیت، ایمن و متناسب با نیاز بیمار کمک کند. یکی از مهم‌ترین عوامل، جنس لگن است. لگن‌های پلاستیکی سبک و ارزان‌ قیمت هستند، اما باید از نوع مقاوم و قابل ضدعفونی انتخاب شوند. لگن‌های فلزی دوام بیشتری دارند و برای استفاده طولانی ‌مدت مناسب‌ترند؛ در حالی ‌که مدل‌های سیلیکونی نرم و راحت‌تر هستند و مناسب بیماران دارای زخم بستر یا پوست حساس‌اند.

راهنمای خرید لگن بهداشتی

نکته دیگر وزن و ظرفیت تحمل لگن بهداشتی است. لگن باید با وزن بیمار متناسب انتخاب شود تا از شکستگی یا نشت جلوگیری کند. همچنین لگنی را انتخاب کنید که شست‌وشو و ضدعفونی آن به ‌راحتی انجام شود. مثلاً امکان استریل با بخار یا مواد ضدعفونی‌ کننده را فراهم کند. قیمت و برند سازنده نیز اهمیت دارد؛ برند معتبر سینا طب اغلب محصولات با دوام‌تر و ایمن‌تری ارائه می‌دهد. در نهایت وجود گارانتی یا خدمات پس از فروش می‌تواند در مواقع بروز مشکل یا نیاز به تعویض محصول، خیال شما را راحت‌تر کند.

عوامل موثر بر قیمت لگن بهداشتی

عوامل متعددی بر قیمت لگن بهداشتی تأثیر می‌گذارند که هر کدام به نوعی بر کیفیت و ویژگی‌های محصول اثر دارند. جنس لگن از اولین عوامل تأثیرگذار است. لگن‌های پلاستیکی معمولاً قیمت پایین‌تری دارند، در حالی که لگن‌های سیلیکونی به دلیل دوام بیشتر و راحتی استفاده، قیمت بالاتری دارند. طراحی و ارگونومی نیز می‌تواند تأثیر زیادی بر قیمت بگذارد؛ لگن‌هایی که طراحی‌های خاص و راحت‌تری دارند، معمولاً گران‌تر هستند.

مقاومت در برابر مواد شوینده و ضدعفونی ‌کننده‌ها نیز یکی دیگر از عواملی است که بر قیمت تأثیر می‌گذارد. برخی مدل‌ها برای شست‌وشو و ضدعفونی راحت‌تر طراحی شده‌اند. همچنین برند سازنده و گارانتی یا خدمات پس از فروش در تعیین قیمت نقش دارند. در نهایت ظرفیت تحمل و وزن لگن و ویژگی‌های اضافی مانند درپوش یا قابلیت حمل و نقل آسان نیز به قیمت نهایی محصول اضافه می‌کند.

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: 7 میانگین: 5]